Yürütmenin Durdurulması Kararı Nedir ?
1. Kavram ve Hukuki Dayanak
Yürütmenin durdurulması kararı, idari yargıda açılan iptal davaları sırasında dava konusu idari işlemin uygulanmasının geçici olarak durdurulmasını ifade eder. Bu kurumun temel dayanağı 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (İYUK) 27. maddesidir.
Amaç, dava konusu işlemin uygulanması hâlinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğmasını önlemek ve idari işlemin hukuka uygun olup olmadığı kesin olarak belirlenene kadar mevcut durumun korunmasını sağlamaktır.
2. Şartları
İYUK m. 27’ye göre yürütmenin durdurulmasına karar verilebilmesi için iki temel şart birlikte aranır:
-
İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması,
-
İşlemin uygulanması hâlinde telafisi güç veya imkânsız zarar doğma ihtimali bulunması.
Bu iki koşulun birlikte varlığı hâlinde mahkeme, davacının istemi üzerine yürütmenin durdurulmasına karar verebilir.
3. Talep ve İnceleme Usulü
-
Yürütmenin durdurulması talebi dava dilekçesinde veya yargılama sırasında ayrı bir dilekçe ile yapılabilir.
-
Mahkeme, bu talebi öncelikle inceler.
-
Karar verilmeden önce idarenin savunması alınabilir; ancak ivedi durumlarda savunma alınmadan da geçici yürütmenin durdurulması kararı verilebilir.
-
Verilen karar, kesin hüküm niteliğinde olmayıp geçici bir tedbirdir; dava sonunda iptal kararı verilmezse yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden ortadan kalkar.
4. Kararın Etkisi
Yürütmenin durdurulması kararı, dava konusu işlemin uygulanmasını durdurur.
İdare, kararın kendisine tebliğinden itibaren işlemi uygulamaktan kaçınmak ve işlemin sonuçlarını ortadan kaldırmakla yükümlüdür.
Bu karara rağmen işlem uygulanırsa idare açısından hukuki ve cezai sorumluluk doğabilir.
5. İtiraz ve Kanun Yolu
-
İlk derece mahkemelerinin yürütmenin durdurulması taleplerine ilişkin kararlarına karşı, bölge idare mahkemesine itiraz edilebilir.
-
İtiraz süresi 7 gündür.
-
Bölge idare mahkemesi, itirazı en geç 7 gün içinde karara bağlar.
-
Verilen karar kesindir; başka bir yargı yoluna gidilemez.
6. Örnek Uygulama Alanları
-
Memur atama, disiplin cezası, görevden uzaklaştırma işlemleri,
-
İmar planı değişiklikleri, yıkım kararları,
-
Vergi cezaları veya ruhsat iptali gibi işlemler,
-
İhale dışı bırakma veya kamu ihalesi iptali gibi durumlar.
7. Sonuç
Yürütmenin durdurulması, idarenin işlemlerinin yargı denetimi sürecinde hukuka uygunluk denetimi tamamlanmadan doğacak zararlardan kişileri koruyan önemli bir geçici hukuki korumadır.
Bu kararın verilmesi, davanın esasını çözmez; sadece işlemin uygulanmasını durdurarak geri dönüşü zor sonuçların önlenmesini sağlar.