Bonzai (sentetik kannabinoid) maddesinin kullanım sınırı Türk hukukunda net bir “miktar” olarak belirlenmiş değildir. Yani, kanunda veya yönetmelikte “şu kadar gramın altı kullanımdır, üstü ticarettir” şeklinde bir sınır yoktur. Ancak uygulamada, mahkemeler ve bilirkişi raporları bazı kriterlere göre değerlendirme yapar.
1. Yasal Dayanak
Bonzai, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 191. maddesi kapsamında “kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde bulundurma” suçuna konu olabilir. Eğer kişi, bonzaiyi sadece kendi kullanımı için bulunduruyor ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülür.
Eğer deliller (miktar, ambalaj, tartım aleti, satış hazırlığı vb.) maddenin satış veya ticaret amacıyla bulundurulduğunu gösteriyorsa, bu durumda suçun niteliği değişir ve TCK m.188 (uyuşturucu ticareti) hükümleri uygulanır. Bu durumda ceza 10 yıldan başlayabilir.
2. Kullanım Sınırının Belirlenmesi
Kullanım sınırı yasal değil, fiilî ve bilirkişi temellidir.
Yani, yakalanan maddenin miktarı, kişinin içici profili, kullanım sıklığı, paketleme biçimi gibi unsurlar incelenir.
Adli Tıp Kurumu veya kriminal laboratuvarlar raporlarında şu şekilde değerlendirme yapar:
-
Eğer miktar birkaç kullanımlık doz düzeyindeyse (örneğin 0,5–1 gram civarı), genellikle “kullanım amaçlı” sayılır.
-
Eğer çok sayıda ayrı paket, satışa uygun formda ya da tartım aletiyle birlikte bulunmuşsa, “ticaret” kastı çıkarımı yapılır.
3. Bonzai’nin Niteliği
Bonzai, genellikle bitkisel karışımlar üzerine püskürtülmüş sentetik kimyasallar (örneğin JWH, AM, UR serisi bileşikler) olduğundan, içeriği değişkendir. Bu nedenle her yeni kimyasal türevi uyuşturucu listesine sonradan eklenir.
Dolayısıyla, miktardan çok maddenin içeriği ve saflığı da önem taşır.
4. Kullanıcı Yönünden Sonuçlar
Kullanmak için bonzai bulunduran kişiye mahkeme genellikle:
-
Tedavi veya denetimli serbestlik (5 yıl süreyle) kararı verebilir,
-
Tedaviyi ve denetimli serbestliği ihlal ederse hapis cezası uygulanabilir.
5. Özet
-
Bonzai için belirlenmiş yasal bir gram sınırı yoktur.
-
“Kullanım mı, ticaret mi” ayrımı bilirkişi raporları, deliller ve dosya kapsamına göre yapılır.
-
Kullanım amacıyla bulundurmak TCK 191 kapsamındadır.
-
Satış amacıyla bulundurmak TCK 188 kapsamındadır.
-
Kullanıcılar hakkında genellikle denetimli serbestlik ve tedavi uygulanır.