İnternet yazışmaları ve mesaj çıktılarının delil değeri, Türk hukuk sisteminde elektronik deliller kapsamında değerlendirilir. Bu tür deliller, özellikle Ceza Muhakemesi Hukuku ve Hukuk Muhakemeleri Hukuku çerçevesinde mahkemelerde delil olarak kullanılabilir. Ancak, delilin hukuka uygun elde edilmesi, doğruluğunun ispat edilebilir olması ve tamlığının korunması temel şartlardır.
1. Elektronik Delilin Hukuki Niteliği
İnternet üzerinden yapılan yazışmalar (örneğin e-posta, WhatsApp, Instagram, Facebook, X, Telegram mesajları vb.) elektronik veri niteliğindedir. Bu tür veriler, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m.199 kapsamında “belge” sayılır. HMK’ya göre bir belgenin yazılı olması zorunlu değildir; “veri taşıyıcısı” üzerinde yer alan bilgiler de belge olarak kabul edilir.
Dolayısıyla, ekran görüntüsü (screenshot), yazışma çıktısı veya dijital kayıt da belge delili sayılabilir.
2. Hukuka Uygunluk Şartı
Bir yazışmanın delil olarak kabul edilebilmesi için, hukuka uygun şekilde elde edilmiş olması gerekir.
-
Taraflar arasındaki bir yazışmada, taraflardan biri bu mesajları mahkemeye sunabilir. Çünkü kişi, kendi dahil olduğu iletişimi delil olarak kullanabilir.
-
Ancak üçüncü kişilerin yazışmalarının izinsiz elde edilmesi, haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu oluşturabilir (TCK m.132 vd.) ve bu deliller “hukuka aykırı delil” sayılır, mahkemece dikkate alınmaz.
3. Delilin Güvenilirliği ve Doğruluğu
Mahkemeler, mesaj çıktılarının gerçekliğini ve bütünlüğünü inceler.
-
Yazışmaların hangi kişilere ait olduğu,
-
Tarih ve saat bilgilerinin doğruluğu,
-
İçeriğin sonradan değiştirilip değiştirilmediği,
özellikle önemlidir.
Bu nedenle, delilin güvenilirliği konusunda şüphe varsa, mahkeme bilirkişi incelemesi yaptırabilir veya dijital doğrulama (örneğin log kayıtları, hash değeri, operatör kayıtları) isteyebilir.
4. Noter Onayı ve Tutanak Altına Alma
Mesajların doğruluğunu güçlendirmek için şu yöntemler kullanılabilir:
-
Noter aracılığıyla tespit yaptırmak (örneğin WhatsApp veya sosyal medya yazışmasının ekran görüntüsünü noter tespitiyle belgelemek),
-
İcra dairesi veya kolluk aracılığıyla tespit tutanağı düzenletmek,
-
Bilirkişi raporuyla desteklemek (özellikle ceza davalarında).
Bu yöntemler, yazışmanın delil değerini güçlendirir ve tartışmaya açık olmasını engeller.
5. Ceza Davalarında Delil Niteliği
Ceza yargılamasında, yazışmalar suçun işlendiğini gösteren delil olarak kullanılabilir.
Ancak burada da hukuka aykırı elde edilmiş delil yasağı (CMK m.206/2-a, 217/2) geçerlidir.
Yani kişi kendi mesajlarını sunabilir ama başkasının özel yazışmasını gizlice elde edip sunarsa bu delil reddedilir.
6. Uygulamada Örnekler
-
WhatsApp veya SMS yazışmaları, özellikle tehdit, hakaret, aldatma veya sözleşme ihlali iddialarında sıkça delil olarak kullanılmaktadır.
-
E-posta yazışmaları, ticari uyuşmazlıklarda sözleşme görüşmeleri veya bildirimlerin ispatında kullanılabilir.
-
Sosyal medya paylaşımları, kişilik hakkı ihlali veya iftira gibi davalarda delil teşkil edebilir.
7. Sonuç
İnternet yazışmaları ve mesaj çıktıları:
-
Hukuka uygun elde edilirse delil niteliği taşır.
-
Ekran görüntüsü veya yazışma çıktısı mahkemeye sunulabilir.
-
Delilin güvenilirliği için noter tespiti, bilirkişi raporu veya operatör kayıtlarıyla destek önemlidir.
-
Hukuka aykırı elde edilen yazışmalar geçerli delil sayılmaz ve kullanılmaları yasaktır.