1. Yargılamanın Genel Akışı
Bir hukuk davasında süreç kabaca şu şekildedir:
-
Dava Dilekçeleri Aşaması (Dava açılması ve tarafların iddia-savunmalarının yazılı olarak sunulması)
-
Ön İnceleme Aşaması
-
Tahkikat (Delillerin Toplanması ve İncelenmesi)
-
Sözlü Yargılama (Son tartışmalar)
-
Hüküm (Karar)
2. Ön İnceleme Aşaması
Ön İncelemenin Amacı
-
Tarafların iddia ve savunmalarının anlaşıldığı,
-
Uyuşmazlığın konusunun tam olarak belirlendiği,
-
Uyuşmazlık noktalarının tespit edildiği,
-
Dava şartları ve ilk itirazların kontrol edildiği,
-
Tarafların sulh veya arabuluculukla anlaşma ihtimalinin değerlendirildiği aşamadır.
Hakim Bu Aşamada Ne Yapar?
-
Tarafların dilekçelerinde ileri sürdüğü talepleri ve savunmaları okur.
-
Dava şartları (ör. yetki, görev, zamanaşımı vb.) mevcut mu kontrol eder.
-
İlk itirazlar varsa bunları karara bağlar.
-
Uyuşmazlık konusunu netleştirir.
-
Çelişir veya belirsiz talepler varsa taraflardan açıklama ister.
Taraflar Ne Yapar?
-
Mahkemenin belirlediği hususlara açıklama sunar.
-
Uzlaşma/sulh teklifleri değerlendirilebilir.
Ön İnceleme Duruşması
-
Bu aşamada mahkeme stratejik bir yol haritası belirler.
-
Taraflar aynı anda hazır bulunmak zorundadır.
-
Uzlaşma sağlanırsa dava bu aşamada sona erebilir.
-
Uzlaşma olmazsa hâkim tahkikata geçilmesine karar verir.
3. Tahkikat Aşaması
Tahkikatın Amacı
Bu aşama delillerin gösterildiği, toplandığı ve değerlendirildiği yargılama sürecidir. Artık iddia ve savunmalar açıklığa kavuşmuştur, ispat aşamasına gelinmiştir.
Bu Aşamada Yapılan İşlemler
-
Taraflar delillerini sunar.
-
Mahkeme yazılı ve sözlü delilleri toplar.
-
Tanıklar dinlenir.
-
Bilirkişi incelemesi yapılırsa rapor alınır.
-
Keşif gerekiyorsa keşif yapılır.
-
Belgelerin taraflara karşı ileri sürülebilirliği değerlendirilir.
Hakim Bu Aşamada Ne Yapmaz?
-
Hakim bu aşamada hukuki yorum yapmaz,
-
Sadece delilleri toplar ve ortaya koyar.
-
Hukuki nitelendirme karar aşamasında yapılır.
4. Tahkikattan Sonra: Sözlü Yargılama ve Hüküm
-
Deliller toplandıktan sonra sözlü yargılama duruşması yapılır.
-
Taraflara son sözleri sorulur.
-
Hakim karar verir.