Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi

boşanma avukatı istanbul boşanma davasına bakan avukat en iyi boşanma avukatı yurt dışı tanınma davası yurt dışı tenfiz davası yabancı mahkeme kararı tanınması yabancı mahkemeden alınan karar türk hukuku tenfiz yurt dışı boşanma davası yurt dışı boşanmada tanıma ve tenfiz davası

Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi

Türk hukukunda yabancı mahkemelerce verilen kararların Türkiye’de hüküm ve sonuç doğurabilmesi “tanıma” ve “tenfiz” kurumları ile mümkündür. Bu konular 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)’ta düzenlenmiştir.

1. Tanıma

  • Tanıma, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de kesin hüküm veya kesin delil etkisi yaratmasıdır.

  • Tanıma ile kararın icrası gerekmez, sadece hükmün varlığı ve bağlayıcılığı kabul edilir.

  • Örneğin: Yabancı bir boşanma kararının Türkiye’de tanınması, tarafların Türk nüfus kayıtlarına işlenebilmesi için gereklidir.

Şartları:

  1. Karar yabancı bir mahkeme tarafından verilmiş olmalı.

  2. Karar kesinleşmiş olmalı.

  3. Kararın kamu düzenine aykırı olmaması gerekir.

  4. Taraflara savunma hakkı tanınmış olmalıdır.

2. Tenfiz

  • Tenfiz, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de icra edilebilir hale getirilmesidir.

  • Tenfiz ile karar yalnızca kesin hüküm etkisi doğurmaz, aynı zamanda Türkiye’de icra takibi veya cebrî icra yoluyla uygulanabilir hale gelir.

  • Örneğin: Yabancı mahkemede verilen alacak veya tazminat kararının Türkiye’de tahsili için tenfiz kararı alınmalıdır.

Şartları (MÖHUK m.54):

  1. Karar, hukukî veya ticarî bir konuda verilmiş olmalı.

  2. Karar kesinleşmiş olmalı.

  3. Türkiye ile kararın verildiği ülke arasında karşılıklılık (mütekabiliyet) bulunmalı.

  4. Karar Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmamalı.

  5. Taraflara adil yargılanma ilkeleri çerçevesinde savunma hakkı tanınmış olmalı.

3. Usul

  • Tanıma ve tenfiz davaları asliye hukuk mahkemesinde açılır.

  • Görevli mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemesi

  • Yetkili mahkeme: Davalının Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi, yoksa sakin olduğu yer; o da yoksa Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden biri.

  • Dava basit yargılama usulüne tabidir.

  • Mahkeme, yabancı kararın aslını veya onaylı suretini, kesinleşme şerhini ve gerekiyorsa apostil şerhini ister. Ayrıca Türkçe tercümesi gerekir.

4. Tanıma ile Tenfiz Arasındaki Fark

  • Tanıma: Sadece kesin hüküm etkisi sağlar, icra imkanı vermez.

  • Tenfiz: Hem kesin hüküm hem de icra kabiliyeti sağlar.

  • Boşanma, velayet gibi statü kararlarında genelde tanıma; para alacağı ve eda içerikli kararlarda ise tenfiz gerekir.

5. Uygulamada Örnekler

  • Almanya’da verilen bir boşanma kararının Türkiye’de geçerli sayılması için tanıma davası açılır.

  • Fransa’da verilen bir tazminat alacağı kararının Türkiye’de tahsili için tenfiz davası açılır.

  • ABD’de verilen bir ceza mahkemesi kararı, Türk hukukunda tenfize elverişli değildir; ancak bazı hallerde ceza mahkemesi kararları tanıma kapsamında değerlendirilebilir (örneğin hükümlülüğün varlığı).

Ayrıntılar

Ana Menü