1. Genel Tanım
Kendi banka hesabını başkasının kullanımına açmak, özellikle üçüncü kişilerin bu hesabı suç işlemek için kullanması halinde ciddi hukuki ve cezai sorumluluk doğurur. Bu davranış tek başına ayrı bir suç olarak düzenlenmiş değildir, fakat farklı suç tipleri kapsamında değerlendirilebilir.
2. Uygulanabilecek Suç Tipleri
-
Dolandırıcılık (TCK 157-158)
-
Hesap dolandırıcılık amacıyla para transferlerinde kullanılırsa, hesabı veren kişi de nitelikli dolandırıcılıktan sorumlu tutulabilir.
-
Banka veya bilişim sistemleri üzerinden işlendiği için ceza daha ağırdır.
-
-
Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama (TCK 282)
-
Suçtan elde edilen paraların banka hesabı aracılığıyla gizlenmesi veya aktarılması halinde aklama suçuna iştirak gündeme gelebilir.
-
-
Yardım Etme / Suça Katılma
-
Hesabını bilerek kullandıran kişi, asıl suça yardım eden konumunda görülür. Ceza, işlenen suça göre belirlenir.
-
-
Mali Suçlar ve İdari Yaptırımlar (5549 sayılı Kanun çerçevesinde)
-
Başkası hesabına işlem yapılmasına aracılık etmek, bildirim yükümlülüklerini ihlal etmek idari ve cezai sonuçlar doğurabilir.
-
3. Sorumluluk Boyutu
-
Hesabını bilerek kiralayan/veren kişi: Suçun asli veya fer’i faili olabilir.
-
Hesabı bilgisi dışında kullanılan kişi: Savunmasını belgelerle desteklemek zorundadır (dolandırıldığını ispat, şifre bilgilerinin izinsiz alınması vb.).
-
Bankalar: Şüpheli işlemleri bildirme yükümlülüğü altındadır, aksi halde sorumlulukları doğar.
4. Uygulamada Sonuçlar
-
3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve adli para cezaları söz konusu olabilir (özellikle dolandırıcılık ve aklama suçlarında).
-
Hesap sahibine karşı hem ceza davası açılabilir hem de zarar görenler tarafından tazminat davası gündeme gelebilir.
-
Banka nezdinde şüpheli işlem kaydı oluşturulur ve kişinin tüm bankacılık işlemleri riske girer (hesap kapatma, kara liste, kredi notu düşüşü).
5. Savunma ve Korunma Yöntemleri
-
Hesabı kullandırma işleminin irade dışında gerçekleştiğini kanıtlama (şifre hırsızlığı, tehdit, dolandırılma).
-
Bankaya derhal bildirimde bulunmak ve resmi tutanak almak.
-
Suç duyurusunda bulunarak hesabın izinsiz kullanıldığını belirtmek.
-
İşlemlerle ilgili dekont, yazışma ve delilleri muhafaza etmek.
6. Özet
“Banka hesabını başkasına kullandırmak” tek başına özel bir suç tipi değildir, fakat dolandırıcılık, aklama, suça yardım gibi suçlara zemin hazırladığı için ağır cezai ve mali sonuçlar doğurur. Özellikle bilinçli olarak hesap kiraya verilmesi durumunda, kişi doğrudan sanık sıfatıyla yargılanabilir.