1) Temel ilke — kim kanıtlamakla yükümlü ve standart nedir?
-
Suç isnadını kanıtlamak yükümlülüğü Cumhuriyet savcısına aittir.
-
Şüpheden sanık yararlanır: Mahkemenin, şüpheye yer bırakmayacak şekilde suçun işlendiğini kesin kanaatle kabul etmesi gerekir.
(Bu iki nokta tüm beraat argümanlarının omurgasıdır — delilin yetersizliği her yerde kullanılabilir.)
2) Beraat içün genel strateji başlıkları
-
Kast/Failiyet eksikliği — Suçun maddî unsur veya manevi unsuru (kast, taksir vb.) yoksa beraat.
-
Olaya ilişkin fiilin varlığının çürütülmesi — Gerçekten suç teşkil eden bir fiil olup olmadığı (ör. maddi zarar, bedenî müdahale) tartışılır.
-
Kimlik/tespit hatası — Failin kim olduğuna dair makul şüphe varsa beraat.
-
Delillerin hukuka aykırılığı / zincirin kopması — Usulsüz arama, izinsiz dinleme, delil tahrifi, delil zincirinin kopması.
-
Çelişkili/tek başına yetersiz tanık beyanları — Tek tanıkla hüküm kurulamaz; çelişkiler vurgulanır.
-
Bilirkişi raporlarının çürütülmesi — Hatalı metot, taraflı bilirkişi veya yeni bilirkişi talebi.
-
Meşru savunma / zorunluluk hallerinin ispatı — Cezayı ortadan kaldıran hâller.
-
Etkin pişmanlık, tazmin/uzlaşma (bazı suçlarda etkili) — Ceza değilse de indirim yolunu açar; bazı hallerde ceza sorumluluğunu ortadan kaldırabilir.
3) Soruşturma aşamasında yapılacaklar (hazırlık)
-
Dosyayı ilk günden eksiksiz tarayıp delil haritası oluştur: herkesin beyanı, teknik veriler, fiziki deliller.
-
Alibi varsa: yazılı belge/iş yeri kayıtları/TC kimlik giriş-çıkış, kamera kayıtları, tanık listesi hemen topla.
-
Teknik deliller iste: HTS, baz- BTS verileri, kamera kayıtları, POS/banka kayıtları, araç GPS, plaka kayıtları.
-
Olay yeri incelemesini ve kriminal raporları iste; şayet usul hatası varsa kayıt altına al.
-
Tutuklamaya karşı ölçülülük itirazları, adli kontrol taleplerini zamanında yap.
-
Sanığın ifade verme stratejisini baştan planla (susma hakkı mı, hangi sorulara nasıl cevap).
-
Bilirkişi gerekliyse erken safhada bağımsız bir bilirkişi raporu hazırlat.
4) Kovuşturmada (duruşmalarda) uygulanan taktikler
A) Delil reddi talepleri — Hukuka aykırı elde edilen delillerin yargılamaya sunulmaması için itiraz et; bu itirazı gerekçeli ve yazılı yap.
B) Tanık sorgusu — Tanıklar arası tutarsızlıkları sistematik olarak ortaya koy: tarih/saat/yer, yön, görüş mesafesi, ışık-ortam gibi çarpıcı hususları sor.
C) Bilirkişi ile yüzleşme — Metodoloji, inceleme şartları, alternatif yorumlar üzerine yoğun çapraz sorgu. Gerektiğinde yeni bilirkişi iste.
D) Zincir (chain of custody) sorgulaması — Delilin korunması, saklanması, transferi sırasında hatalar varsa güvenilirliğini çürüt.
E) Alternatif açıklama sun — Olayı başka bir şekilde açıklayan mantıklı ve tutarlı hikâye kur (örnek: yanlış kimliklendirme, kaza/tesadüf).
F) Eksik soruşturma itirazı — Mahkemenin eksik araştırma nedeniyle beraat gerektiğini düşünmesi için somut eksikleri göster.
G) Kapsamlı kronoloji sun — Olayın saat/dakika bazında çelişkisiz kronolojisini yazılı ve sözlü sun.
5) Delil çürütme taktikleri — somut noktalar
-
Tek tanığın iddiası: tek başına kesin kanaat oluşturmaz; motivasyon, ilişkiler, çelişkiler, algı şartlarını vurgula.
-
İtiraf / ifade: Zorla alınmış, usule aykırı veya çelişkili itirafsa geçersizliğini göster.
-
Görüntü/kamera kayıtları: çözünürlük, saat senkronu, açılar, montaj/eksik kareler araştır.
-
Adli tıp raporu: uzman metodolojisi, örnek alma koşulları, rapor tarihleri, eksik veri veya alternatif tahliller göster.
-
HTS / konum verileri: baz istasyonu doğruluğu, kapsama alanı değişkenliği, telefon paylaşımı/çoklu cihaz ihtimali sorgulanmalı.
-
Bankacılık kayıtları: imza uyuşmazlığı, sahtecilik, erişim tarihleri, iptal- iade işlemleri incelenmeli.
6) Çapraz sorgu için pratik soru setleri
-
“Olay zamanı tam olarak nerede, hangi mesafede, hangi yönü gördünüz?”
-
“Görüş mesafeniz ne kadardı? Işık şartları nasıldı?”
-
“Sizi olaya yönlendiren hangi unsur oldu? Nasıl emin oldunuz?”
-
“İddianın sunulduğu tarihten önceki beyanınızla şimdi arasındaki farkı nasıl izah edersiniz?”
-
“Bu tanığı kim önerdi/çağırdı? Tanık sanık/mağdur ile nasıl bir ilişkiye sahip?”
-
Bilirkişiye: “Hangi standart/metodu kullandınız? Alternatif bir yorum mümkün değil mi?”
7) Mahkemede sunulacak yazılı savunma ve beraat talebi — yapı ve içerik
-
Kısa, net ve maddeli: (1) dava konusu olayın kısa özeti, (2) iddianamenin delillerinin noksanlığı/çelişkileri, (3) hukuka aykırı deliller varsa bunların reddi talebi, (4) usul veya esastan beraat talebi, (5) sonuç olarak beraat kararı talebi.
-
Yazılı talebi delil haritası ile destekle — her iddia için “bu delil yok/çelişkili/usulsüz” notu.
8) Duruşma pratiği — tutum ve retorik
-
Sakin ve kendinden emin bir anlatım: Mahkeme kanaati büyük ölçüde sunum tarzından etkilenir.
-
Hukuki argümanları önce kısa özetle, sonra detaylandır. Hakimin anlamasını zorlaştıracak aşırı teknik ifadelerden kaçınma — net, yapılandırılmış sunum.
-
Mahkeme heyeti üzerindeki ikna sürecini aşamalarla kur: önce delil zafiyetleri, sonra alternatif açıklama, sonra hukuki sonuç (beraat).
-
Sanığın beyannamesini prova ettir; duruşmada güvenilir, tutarlı, kontrol edilebilir bir anlatım sun.
9) İstinaf / temyiz için beraat dayanakları
-
Karar gerekçesiz veya çelişkili yazıldıysa gerekçeli karar hatalarını vurgula.
-
Usul ve esas hataları (hukuka aykırı delil kabulü, eksik soruşturma, yasaya aykırı değerlendirme) net maddelerle istinaf/temyiz dilekçesine taşı.
-
Bölge Adliye Mahkemesi’ne/ Yargıtay’a sunulacak dilekçede “beraat gerektiği” yönündeki hukuki ve fiili dayanakları açıkça sırala.
10) Hızlı kontrol listesi (mahkemeye sunmadan önce)
-
Tüm HTS/cctv/banka/gps kayıtları talep edildi mi?
-
Delil zinciri ve muhafaza kayıtları dosyada yer alıyor mu?
-
Tanık beyanlarında çelişki var mı — tablo hazır mı?
-
Bilirkişi raporuna itiraz planı hazır mı? Alternatif bilirkişi listesi var mı?
-
Sanığın savunması tutarlı ve prova edildi mi?
-
Hukuka aykırı delil itirazları yazılı olarak sunuldu mu?
-
Olası meşru savunma / zorunluluk halini kanıtlayacak materyal hazır mı?
-
Beraat talep metni maddeler halinde hazırlanmış mı?
11) Örnek olay senaryosu — nasıl kullanılır?
-
Eğer elimizde yalnızca mağdur beyanı varsa: vurgu = tanık güvenilirliği + tek başına yeterli olamayacağı + motive edip etmediği.
-
Eğer teknik veri (HTS, kamera) varsa: bu verilerin doğruluğunu test et; baz istasyonu sapmalarını, kamera saat senkronunu göster.
-
Eğer itiraf mevcutsa: itirafın hangi şartlarda alındığını sorgula; zorla/tehdit/yanlış yönlendirme varsa geçersiz sayılmasını sağla.
12) Son not — pratik ve savunmaya odaklı
-
Her davada “tek bir yol” yoktur; en etkili beraat stratejisi olayın zayıf noktasını önce tespit edip onu merkeze almaktır.
-
Sistematik hazırlık (delil haritası, kronoloji, karşıbilim) + duruşma becerisi (çapraz sorgu, bilirkişi sorgusu, net yazılı talepler) beraat şansını ciddi şekilde artırır.
-
Dosyayı her aşamada “savcının en güçlü argümanını” önce tespit edip ona karşı hazırlık yapmak mantıklıdır: savcının iddiasını en kuvvetli hâliyle ele alıp zayıflat.