1. Tanım ve Şartlar
Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun 166/3. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, evlilik en az bir yıl sürmüşse, tarafların birlikte başvurması veya bir tarafın açtığı davayı diğer tarafın kabul etmesi hâlinde, mahkeme tarafları bizzat dinleyip iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirirse boşanmaya karar verebilir.
Anlaşmalı boşanma için iki temel koşul vardır:
-
Evlilik süresi en az bir yıl olmalıdır.
(Bir yıl dolmadan taraflar anlaşmalı olarak boşanamaz.) -
Eşler boşanma iradelerinde tamamen mutabık olmalıdır.
(Taraflar boşanmayı, nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi tüm hususlarda uzlaşmış olmalıdır.)
2. Dava Şekli ve Süreci
a. Dava Açılışı:
Anlaşmalı boşanma davası, eşlerin birlikte dilekçe vermesi veya bir eşin açtığı davayı diğerinin kabul beyanıyla onaylaması yoluyla açılır.
b. Duruşma:
Mahkeme, her iki tarafı da bizzat dinler. Tarafların duruşmada hazır bulunması zorunludur. Vekil aracılığıyla dava yürütülebilir ancak karar için tarafların yüz yüze dinlenmesi şarttır.
c. Protokol:
Eşler, boşanma şartlarını “Anlaşmalı Boşanma Protokolü” adı altında düzenler. Bu protokol; velayet, nafaka, maddi/manevi tazminat, mal paylaşımı, ev eşyalarının paylaşımı gibi konuları içermelidir.
3. Anlaşmalı Boşanma Protokolü’nün Unsurları
Protokolde genellikle şu başlıklar bulunur:
-
Boşanma İradesi: Tarafların evlilik birliğini sona erdirme konusundaki mutabakatı.
-
Velayet: Ortak çocukların velayetinin hangi tarafta olacağı.
-
Nafaka: İştirak, yoksulluk veya tedbir nafakası miktar ve ödeme şekli.
-
Tazminatlar: Maddi ve manevi tazminat talebi olup olmadığı.
-
Mal Paylaşımı: Evlilik süresince edinilen malların paylaşım şekli.
-
Soyadı ve diğer hususlar: Kadının boşanma sonrası soyad kullanımı, kişisel eşyalar, araç, ev gibi özel anlaşma konuları.
4. Mahkeme İncelemesi
Mahkeme, tarafların iradelerini özgürce açıkladıklarına emin olmalı ve protokolün kamu düzenine, ahlaka ve çocukların yararına uygunluğunu denetler.
Uygun bulunmazsa, taraflara değişiklik önerilebilir.
5. Kararın Kesinleşmesi
Anlaşmalı boşanma kararı, tarafların kararı tebliğ almalarından itibaren iki haftalık istinaf süresinin dolmasıyla kesinleşir.
Taraflar bu haktan feragat ederse karar daha erken kesinleşebilir.
6. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Dava, Aile Mahkemesi’nde açılır.
-
Tarafların kimlikleri ve evlilik cüzdanı ibraz edilir.
-
Protokol, imzalı ve tarihli olmalıdır.
-
Taraflardan biri duruşmaya katılmazsa dava çekişmeli boşanmaya dönüşür.
-
Anlaşmalı boşanma protokolü, mahkeme onayı olmadan bağlayıcı değildir.
7. Özetle
| Şart | Açıklama |
|---|---|
| Evlilik süresi | En az 1 yıl |
| Taraf iradesi | Her iki taraf da boşanmayı istemeli |
| Protokol | Velayet, nafaka, tazminat, mal paylaşımı gibi konular belirlenmeli |
| Mahkeme onayı | Hakim iradeleri özgür bulmalı |
| Tarafların katılımı | Duruşmaya bizzat katılım zorunlu |