1. Tanım ve Kapsam
Uluslararası casusluk, bir devletin güvenlik, savunma, siyaset veya ekonomi alanındaki gizli bilgilerini başka bir devlet veya yabancı organizasyon lehine elde etme, yayma veya kullanma fiilidir. Bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 328 ila 330. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Casusluk eylemleri, genellikle devlet sırlarının ifşası veya milli güvenliğe ilişkin bilgilerin yabancılara verilmesi şeklinde ortaya çıkar.
2. İlgili Kanun Hükümleri
TCK m.328 – Devletin Güvenliğine İlişkin Bilgileri Temin
Bir yabancı devlet lehine, Türkiye Cumhuriyeti’nin güvenliği veya iç/dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri temin eden kişi, 15 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK m.329 – Devletin Güvenliğine veya Siyasal Yararlarına İlişkin Bilgileri Açıklama
Bu tür bilgileri yetkisiz olarak açıklayan veya yayan kişi, 15 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK m.330 – Yabancı Devlet Lehine Casusluk
Yabancı bir devlet yararına, Türkiye’nin güvenliğine ilişkin bilgileri temin veya açıklayan kişi, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu madde, uluslararası casusluk suçunun en ağır biçimidir.
3. Suçun Unsurları
-
Fail: Herkes olabilir, ancak genellikle kamu görevlileri veya devlet sırlarına erişim imkânı bulunan kişiler tarafından işlenir.
-
Mağdur: Türkiye Cumhuriyeti Devleti’dir.
-
Konu: Devletin güvenliği, savunması veya siyasal çıkarları açısından gizli kalması gereken bilgilerdir.
-
Fiil: Bilgiyi temin etmek, açıklamak, yabancı bir devlet veya örgüte aktarmak şeklinde gerçekleşebilir.
-
Kast: Suç, kasten işlenebilir. Failin yabancı bir devlet yararına hareket etmesi gerekir.
4. Suçun Nitelikli Hâlleri
-
Fiilin savaş zamanı veya kriz dönemlerinde işlenmesi, cezanın artırılmasına neden olur.
-
Suçun örgütlü şekilde, teknolojik yöntemlerle veya devlet kurumları içinde işlenmesi, cezayı ağırlaştıran unsurlardır.
-
Yardım ve yataklık eden kişiler de suça iştirak kapsamında cezalandırılır.
5. Yargılama Usulü ve Yetkili Mahkeme
Uluslararası casusluk suçu, Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar kapsamında değerlendirildiğinden, bu suçlara Ağır Ceza Mahkemeleri, özellikle Ankara Ağır Ceza Mahkemeleri (Devlet Güvenlik Mahkemelerinin yerini alan) bakar.
Soruşturma genellikle Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) ve Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı koordinasyonunda yürütülür.
6. Deliller ve Soruşturma Süreci
Soruşturmalarda genellikle şu tür deliller kullanılır:
-
İletişim tespit tutanakları (HTS, dinleme kayıtları)
-
Dijital veriler (e-posta, USB, bilgisayar kayıtları)
-
Gizli tanık beyanları
-
MİT raporları ve istihbarat analizleri
-
Ele geçirilen belgeler ve fotoğraflar
Bu tür suçlarda devlet sırrı niteliği taşıyan belgeler özel koruma altında incelenir.
7. Cezanın İnfazı ve Af Durumu
Uluslararası casusluk suçları, devlet güvenliğine karşı suç kapsamında olduklarından dolayı:
-
Genel af veya şartlı salıverme kapsamına çoğunlukla girmezler.
-
Denetimli serbestlik süresinden yararlanma imkânı oldukça sınırlıdır.
-
Ceza, genellikle kapalı ceza infaz kurumlarında infaz edilir.
8. Uluslararası Boyut
Bu suç aynı zamanda uluslararası hukukta da bir güvenlik tehdidi olarak kabul edilir. Türkiye’nin taraf olduğu Viyana Sözleşmesi (Diplomatik İlişkiler Hakkında) ve BM Güvenlik Konseyi kararları, yabancı ajan faaliyetlerinin diplomatik dokunulmazlık zırhı altında yürütülmesini yasaklar.