1. Suçun Tanımı:
Taksirle yaralama suçu, kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir davranışla başkasının vücuduna acı vermesi veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olmasıdır. Kasıt bulunmaz; fail sonucu istemez, ancak öngörmesi gereken bir neticeyi öngörmeden veya tedbirsiz davranarak meydana getirir.
2. Yasal Dayanak:
Türk Ceza Kanunu’nun 89. maddesinde düzenlenmiştir.
3. Unsurları:
-
Fail: Herkes olabilir.
-
Mağdur: Yaralanan veya sağlığı bozulan kişidir.
-
Fiil: Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir davranışın sonucu olarak yaralanmaya neden olunmasıdır.
-
Taksir: Sonucun öngörülmemesi gerekir; yani fail, sonucu istemez ama davranışı nedeniyle ortaya çıkar.
4. Basit Taksirle Yaralama:
TCK m. 89/1’e göre, taksirle bir kişinin yaralanmasına neden olan kişi üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
5. Nitelikli (Ağırlaşmış) Haller:
Yaralanmanın daha ağır sonuçlara yol açması hâlinde ceza artırılır:
-
Duyular veya organlardan birinin işlevinin sürekli zayıflaması,
-
Yüzde sabit iz kalması,
-
Hayati tehlike geçirmesi,
-
Gebe kadında çocuğun düşmesi,
gibi durumlarda ceza altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına çıkar.
6. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Taksir:
Birden fazla kişinin yaralanması veya ölümle birlikte yaralanmanın meydana gelmesi hâlinde ceza daha da artırılır (TCK m.89/4).
7. Taksirin Türleri:
-
Basit Taksir: Kişi sonucu hiç öngörmemiştir.
-
Bilinçli Taksir: Kişi sonucu öngörmüş ama gerçekleşmeyeceğini düşünmüştür. Bu durumda ceza üçte birden yarısına kadar artırılır (TCK m.22/3).
8. Soruşturma ve Kovuşturma:
-
Basit taksirle yaralama suçunda kural olarak şikâyet şartı aranır. Mağdurun altı ay içinde şikâyette bulunması gerekir.
-
Ağır nitelikli hallerde (örneğin organ kaybı, hayati tehlike, vs.) resen soruşturulur, yani şikâyet olmasa bile savcılık harekete geçer.
9. Uzlaşma:
Basit taksirle yaralama suçu uzlaşma kapsamındadır. Ancak bilinçli taksir veya ağır netice doğurmuşsa uzlaşma dışına çıkabilir.
10. Uygulamada Örnekler:
-
Trafik kazalarında sıkça görülür.
-
Doktorun dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı tıbbi müdahalesi sonucu hastanın yaralanması.
-
İş güvenliği tedbirlerine uyulmaması sonucu işçinin yaralanması.
11. Cezanın Ertelenmesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB):
Failin sabıkasız olması, zararı gidermesi ve pişmanlık göstermesi durumunda, mahkeme HAGB veya cezanın ertelenmesine karar verebilir.