1. Aile İçi Şiddet Nedir?
Aile içi şiddet; aile bireyleri veya aynı evde yaşayan kişiler arasında meydana gelen fiziksel, psikolojik, ekonomik, cinsel ya da sözlü her tür kötü muameleyi ifade eder.
Sadece eşler arasında değil; nişanlı, boşanmış eş, çocuk, kardeş, anne-baba gibi ilişkilerde de geçerlidir.
2. İlgili Hukuki Düzenlemeler
Aile içi şiddetin temel hukuki çerçevesi iki yasal düzenlemeyle korunur:
a) 6284 Sayılı Kanun – Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi
Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kişiyi korumaya yönelik tedbirleri düzenler.
b) Türk Ceza Kanunu (TCK)
Şiddet eylemleri aynı zamanda suç da oluşturabilir. Örneğin:
-
Yaralama
-
Tehdit
-
Hakaret
-
Hürriyeti tahdit
-
Cinsel saldırı
-
Ekonomik şiddete bağlı suçlar
Bu nedenle aile içi şiddet hem koruma tedbirleri hem de cezai süreç bakımından değerlendirilebilir.
3. Şiddet Mağdurunun Hakları
1) Koruma Tedbiri Talep Etme Hakkı
Şiddet mağduru veya tehlike altındaki kişi, karakola, savcılığa veya aile mahkemesine başvurarak derhal koruma kararı isteyebilir.
Koruma kararı için delil ve belge şartı yoktur.
Verilebilecek başlıca tedbirler:
-
Şiddet uygulayanın evden uzaklaştırılması
-
Mağdura yaklaşmama
-
Mağdura hakaret, tehdit ve iletişim kurmama
-
Çocuğa yaklaşmama
-
Silahın teslim edilmesi
-
Gerekirse mağdurun gizli adresinin oluşturulması
-
Geçici maddi yardım, nafaka
-
Koruma altına alma, sığınma evi imkânı
Koruma kararları çoğunlukla 24 saat içinde verilir.
4. Uzaklaştırma (Koruyucu ve Önleyici Tedbirler)
a) Koruyucu Tedbirler (Mağdur İçin)
-
Barınma yeri sağlanması
-
Geçici maddi yardım
-
Kimlik ve adres bilgilerinin gizlenmesi
-
Psikolojik, sosyal ve hukuki destek
b) Önleyici Tedbirler (Şiddet Uygulayan İçin)
-
Yaklaşmama
-
Evden uzaklaştırma
-
Şiddet tehdidi, hakaret veya iletişim yasağı
-
Silah taşıma yasağı
-
Alkol veya madde etkisi altındaysa eve yaklaşmama
5. Tedbire Uymamanın Sonucu
Uzaklaştırma kararına uymayan kişi hakkında 3 günden 10 güne kadar zorlama hapsi uygulanabilir.
Tekrarında süre 30 güne kadar çıkar.
Zorlama hapsi cezadan ayrı olup, savcılıkça verilir.
6. Cezai Süreç
Şiddet aynı zamanda suç oluşturuyorsa mağdur:
-
Polis karakoluna,
-
Savcılığa,
-
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi’ne (ŞÖNİM)
suç duyurusunda bulunabilir.
Savcılık gerekli incelemeyi yaparak fail hakkında soruşturma başlatır.
7. Acil Durum Başvuru Hatları
-
112 Acil
-
Alo 183 (Sosyal Destek Hattı)
-
KADES Uygulaması
-
En yakın karakol veya jandarma komutanlığı
8. Boşanma, Nafaka ve Velayet İlişkisi
Aile içi şiddet boşanma davasında:
-
Kusur oranını artırır,
-
Nafaka ve tazminatı yükseltir,
-
Çocukla kişisel ilişkiyi sınırlandırabilir,
-
Özellikle fiziksel/psikolojik şiddet hâlinde velayet değerlendirmesinde önem taşır.
9. Mağdurun Gizliliği
Gerekirse mağdurun:
-
Adresi
-
Telefonu
-
Kimlik bilgileri
gizli tutulabilir.
Bu bilgiler MERNİS’te dahi kapatılabilir.
10. Delil Gerekliliği
Koruma kararı için delil gerekmez fakat ceza soruşturmasında:
-
Tanık,
-
Doktor raporu,
-
Mesajlar,
-
Kamera kayıtları,
-
Kolluk tutanakları
gibi deliller süreci güçlendirir.