Dijitalleşmenin hız kazanmasıyla birlikte internet üzerinden yapılan alışverişlerde büyük bir artış yaşanmıştır. Bu büyüme olumlu olduğu kadar bazı önemli hukuki sorunları da beraberinde getirmiştir. Özellikle ticari dolandırıcılık, ayıplı mal, yanlış ürün gönderimi, siparişin hiç teslim edilmemesi ve sözleşmeye aykırı satış uygulamaları 2025 yılında da en sık karşılaşılan uyuşmazlıklar arasında yerini korumaktadır.
Hem satıcılar hem de tüketiciler için ciddi sonuçlar doğuran bu uyuşmazlıklar hakkında bilinçli olmak, maddi ve manevi zararlara karşı en önemli koruma mekanizmasıdır.
1. İnternet Üzerinden Yapılan Alışverişlerde En Sık Görülen Uyuşmazlıklar
Ürünün Hiç Gönderilmemesi
Bu durum çoğu zaman dolandırıcılık kapsamında değerlendirilir. Satıcı;
- Ürünü hiç göndermiyorsa,
- Sahte takip numarası paylaşıyorsa,
- Sipariş sonrası iletişimi tamamen kesiyorsa,
alıcı hem ceza şikâyeti hem de tazminat davası açma hakkına sahiptir.
Ayıplı, Kullanılmış veya Farklı Ürün Gönderimi
E-ticaret mağduriyetlerinin en yaygın türlerinden biridir. Tüketici, sipariş ettiği ürünle gönderilen ürün arasında fark bulunduğunda veya ürünün ayıplı olması hâlinde;
- Ürünün iadesini,
- Ücretsiz değişimini,
- Bedelin tamamen iadesini,
- Ayıp oranında indirim talep etmeyi
seçimlik hakları arasından tercih edebilir.
Yanıltıcı Reklam ve Bilgilendirme Eksikliği
Ürüne ilişkin özelliklerin gerçeği yansıtmaması, eksik veya yanlış tanıtım yapılması hukuken ayıplı satış niteliğindedir.
Pazar Yeri Platformlarının Sorumluluğu
2025 yılındaki güncel uygulamalara göre platformların sorumlulukları artmıştır. Platformlar;
- Satıcı doğrulaması yapmak,
- Sahte hesapları engellemek,
- Şikâyetleri çözmek,
- İade süreçlerinde tüketiciye destek olmak
ile yükümlüdür.
2. İnternet Dolandırıcılığı (Nitelikli Dolandırıcılık) Suçu
İnternet üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık Türk Ceza Kanunu’nda nitelikli dolandırıcılık olarak değerlendirilir. Bu suç kapsamında fail;
- Gerçeğe aykırı bilgilerle ödeme almak,
- Sahte site veya sahte kimlik kullanmak,
- Hileli davranışlarla alıcıyı yanıltmak
fiillerini işlediğinde daha ağır ceza yaptırımları uygulanır.
3. Tüketicinin Sahip Olduğu Haklar
14 Günlük Cayma Hakkı
Tüketici, çoğu durumda hiçbir gerekçe göstermeden 14 gün içinde cayma hakkını kullanabilir.
Ayıplı Malda Seçimlik Haklar
Ayıplı ürün teslim edilmesi hâlinde tüketici şu haklardan birini kullanabilir:
- Bedelin iadesi,
- Ücretsiz tamir,
- Ayıpsız misli ile değişim,
- Ayıp oranında indirim.
Teslim Edilmeyen Ürün İçin Bedel İadesi
Ürün gönderilmezse tüketici ödediği ücretin tamamını geri alma hakkına sahiptir.
Tüketici Hakem Heyeti Başvurusu
Düşük tutarlı uyuşmazlıklarda en hızlı çözüm yoludur.
4. Satıcıların ve Platformların Hukuki Yükümlülükleri
Satıcı Yükümlülükleri
- Ürünü zamanında teslim etmek,
- Doğru bilgilendirme yapmak,
- Fatura ve sözleşme düzenlemek,
- Tüketiciye gerekli desteği vermek.
Pazar Yeri Platformlarının Yükümlülükleri
Platformlar, sahte ilanları engellemek ve tüketiciyi korumakla yükümlüdür.
5. Delil Toplama Süreci
Mağduriyet yaşayan tüketicinin aşağıdaki delilleri toplaması önemlidir:
- Sipariş görüntüleri,
- Mesajlaşmalar,
- Ürün fotoğrafları,
- Kargo bilgileri,
- Ödeme dekontları.
Sonuç
İnternet üzerinden yapılan alışverişlerde artan dolandırıcılık ve uyuşmazlıklar, hem tüketicilerin hem satıcıların hukuki sürece uygun davranmasını zorunlu kılmaktadır. Bilinçli hareket etmek ve hakları bilmek mağduriyet yaşanmasını engelleyecektir.
Whatsapp