CEZA HUKUKUNDA TEMYİZ NEDİR?

Temyiz, ceza mahkemelerinin vermiş olduğu hükümlere karşı, hukuka uygunluk yönünden yapılabilen bir kanun yoludur.
Temyiz incelemesi Yargıtay tarafından yapılır ve Yargıtay, mahkemenin verdiği kararı hukuka uygun bulursa onayabilir, hukuka aykırı görürse bozabilir.

Temyiz bir yeniden yargılama değildir. Yargıtay, delilleri yeniden değerlendirmez; yalnızca kararın hukuka uygun olup olmadığını denetler.

1. TEMYİZ EDİLEBİLEN KARARLAR

Ceza muhakemesinde temyize konu edilebilen kararlar:

⚖️ a) İlk derece ağır ceza mahkemesi kararları

Genel kural olarak Ağır Ceza Mahkemelerinin tüm hükümleri temyiz edilebilir.

⚖️ b) Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin (İstinaf) hükümleri

İstinaf incelemesi sonrası verilen

Hükmün onanması,
Hükmün esastan reddi,
Düzeltilerek onama
kararları temyiz edilebilir.

⚖️ c) Bazı Asliye Ceza Mahkemesi kararları

Bazı kararlar doğrudan temyiz edilebilir (özellikle üst ceza sınırı yüksek suçlarda).

2. TEMYİZ SINIRI (40.000 TL ve 5 YIL KURALI)

Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre temyize başvurabilmek için:

✓ Hapis cezası 5 yıl ve üzeri olmalıdır.

Bu sınır kararda hükmedilen ceza miktarı üzerinden değerlendirilir.

✓ Adlî para cezasında temyiz sınırı 40.000 TL'dir.

Toplam para cezası bu miktarın üzerindeyse temyiz mümkündür.

İstisnalar vardır:

Hak yoksunlukları içeren kararlar
Güvenlik tedbirleri
Çocuklar hakkında verilen tüm hükümler
Kovuşturmanın durması kararları
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları temyiz edilemez, ancak itiraz yolu vardır.

3. KİMLER TEMYİZE BAŞVURABİLİR?

• Sanık

• Sanık müdafii (avukat)

• Katılan (mağdur)

• Katılan vekili

• Cumhuriyet savcısı

• Kanuni temsilciler (çocuk, kısıtlı vb.)

Her birinin temyiz hakkı bağımsızdır.

4. TEMYİZ SÜRESİ

7 gündür.

Kararın hüküm duruşmasında yüzüne karşı okunması halinde süre o gün başlar.
Gıyapta verilen kararlarda tebliğ ile süre başlar.

Süre hak düşürücüdür; kaçırılırsa temyiz hakkı kaybedilir.

5. TEMYİZİN ETKİSİ

✓ Hükmün kesinleşmesini durdurur.

Temyiz başvurusu yapıldığında ceza kesinleşmez, infaza başlanmaz (istisnai haller hariç).

✓ Tutuklu ise:

Yargıtay inceleme süresince tutukluluk devam eder; Yargıtay tahliye kararı verebilir.

6. YARGITAY İNCELEMESİNDE NELERE BAKILIR?

Yargıtay, delilleri yeniden araştırmaz, şu hususları inceler:

• Mahkeme kararı hukuka uygun mu?

• Tanık, rapor, delil toplamada usulsüzlük var mı?

• Dosya eksik inceleme ile mi karara bağlanmış?

• Suç vasfı doğru mu?

• Ceza doğru maddeden mi verilmiş?

• Cezanın alt ve üst sınırları doğru uygulanmış mı?

• Usulsüz tutuklama, savunma hakkı kısıtlanması var mı?

Eğer hukuka aykırılık varsa karar bozulur.

7. TEMYİZİN SONUÇLARI

Yargıtay şu kararlardan birini verir:

? Onama

Karar hukuka uygun bulunur ve kesinleşir.

? Bozma

Karar hukuka aykırı bulunur ve dosya yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemeye gönderilir.

? Kısmen onama – kısmen bozma

Bazı bölümler doğru, bazıları yanlış ise her bölüm için ayrı karar verilir.

? Düzelterek onama

Hatalar yeniden yargılama gerektirmiyorsa, Yargıtay kararı düzelterek onayabilir.

8. TEMYİZ DİLEKÇESİNDE BULUNMASI GEREKENLER

Bir temyiz dilekçesi genellikle şu unsurları içerir:

• Mahkeme bilgisi ve karar numarası

• Temyiz eden tarafın kimliği

• Temyiz sebepleri

Hukuka aykırılık
Usul hataları
Eksik inceleme
Suç vasfının yanlış belirlenmesi
Ceza tayininde hata

• Sonuç ve talep kısmı

İsterseniz hazır temyiz dilekçesi taslağı da hazırlayabilirim.

9. TEMYİZ VE CEZANIN İNFAZI

Temyiz edilen hüküm kesinleşmediği için:

✓ Cezaevine giriş olmaz (tutuklu değilse).

✓ Adli para cezası tahsil edilmez.

✓ Hak yoksunlukları işlemez.

Karar ancak Yargıtay onadıktan sonra kesinleşir.

10. TEMYİZDE SIK YAPILAN HATALAR

Süreyi kaçırmak
Temyiz sınırının altında olmasına rağmen başvuru yapmak
Sadece “hükmü kabul etmiyorum” şeklinde soyut gerekçesiz temyiz dilekçesi
Aynı gerekçeleri tekrar eden standart dilekçeler
Usule aykırı dilekçe düzenlemek