İntihara Yönlendirme Suçu

İntihara Yönlendirme Suçu (TCK m. 84)

1. Giriş

İntihar, bireyin kendi yaşamına son verme iradesini ifade eden ağır bir insan davranışıdır. Türk Ceza Kanunu, kişilerin bu kararı alma sürecine dışarıdan yapılan müdahaleleri, özellikle teşvik edici veya kolaylaştırıcı eylemleri ciddi bir şekilde cezalandırmaktadır. TCK m. 84 – İntihara Yönlendirme Suçu, kişinin yaşam hakkını korumayı amaçlayan önemli düzenlemelerden biridir.

2. Yasal Düzenleme

TCK m. 84, intihara yönlendirmeyi üç temel fiil üzerinden düzenlemektedir:

  1. Başkasını intihara azmettirme

  2. İntihar kararını kuvvetlendirme veya intihara yardım etme

  3. İntihara yönlendiren yayın yapma

Bu fiiller, kişinin yaşam hakkının korunması amacıyla ayrı ayrı değerlendirilmiş ve farklı ceza karşılıkları öngörülmüştür.


3. Suçun Üçlü Ayrımı

3.1. Başkasını İntihara Azmettirme

Bir kişiye; ölümün bir çözüm olduğu telkini, intiharı teşvik eden söylemler veya ısrarlı yönlendirmeler yapılması azmettirme olarak kabul edilir.
Cezası: 4 yıldan 10 yıla kadar hapis.

Burada fail, mağdurun intihar kararını doğrudan etkileyen bir güç oluşturmalıdır.


3.2. İntihara Yardım Etme

Mağdurun intihar kararını kendi kendine aldığı hallerde failin;

  • İntihar aracını temin etmesi,

  • Ortam hazırlaması,

  • İntihar girişimini kolaylaştırması

yardım etme kapsamına girer.
Cezası: 4 yıldan 10 yıla kadar hapis.


3.3. İntihara Teşvik İçerikli Yayın Yapma

Teknolojik gelişmelerle birlikte sosyal medya, forumlar, video platformları ve haber siteleri üzerinden intiharı teşvik eden, yöntem açıklayan veya intiharı özendiren içeriklerin yaygınlaşması üzerine kanun koyucu özel düzenleme yapmıştır.

Cezası: 3 yıldan 8 yıla kadar hapis.

Burada önemli olan, yayın içeriğinin intiharı teşvik edici nitelik taşımasıdır.


4. Nitelikli Haller

4.1. Fiilin Neticesinde Ölümün Meydana Gelmesi

Azmettirme veya yardım etme sonucu mağdur gerçekten intihar ederse ceza artırılır.
Cezası: 8 yıldan 15 yıla kadar hapis.

Nedensellik bağı özellikle bu aşamada dikkatle değerlendirilmektedir.


4.2. Suçun Basın ve Yayın Yoluyla İşlenmesi

Televizyon, internet, sosyal medya veya diğer kitle iletişim araçlarıyla işlenmesi halinde cezanın alt sınırı yükselir.


5. Suçun Manevi Unsuru

TCK m. 84 kasıtla işlenebilen bir suçtur. Fail, mağdurun intihar etmesini istemeli veya bu ihtimali bilerek hareket etmelidir.

Olası kast — “ölürse ölsün, bana ne” tarzındaki davranışlar — bazı durumlarda suçun oluşması için yeterlidir.


6. Suçun Mağduru ve Mağdurun Durumu

Mağdurun yaşı, psikolojik durumu, ekonomik veya sosyal kırılganlığı suçun değerlendirilmesinde önemlidir. Özellikle:

  • Çocuklar,

  • Engelliler,

  • Psikolojik olarak savunmasız bireyler

üzerindeki yönlendirmeler ağır sonuçlar doğurabilir ve yargı uygulamasında daha hassas değerlendirilir.


7. Yargıtay’ın Değerlendirme Ölçütleri

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre;

  • Failin söz ve davranışlarının ciddi, ısrarlı ve yönlendirici nitelikte olması gerekir.

  • Kişinin tek başına intihar eğilimi olsa bile failin davranışları kararı güçlendirmişse suç oluşabilir.

  • “İstersen öl” gibi tek seferlik, anlık öfke ile söylenen ifadeler her zaman suç oluşturmaz; somut olayın bütünlüğü değerlendirilir.

  • İntihar ile failin eylemi arasında nedensellik ilişkisi kurulmalıdır.


8. Soruşturma ve Kovuşturma

  • Suç re’sen soruşturulur.

  • Yetkili mahkeme Ağır Ceza Mahkemesidir.

  • Uzlaşmaya tabi değildir.


9. Ceza Sorumluluğunu Ağırlaştıran veya Hafifleten Unsurlar

  • Mağdurun küçük yaşta olması → ceza artar.

  • Failin baskı, tehdit, psikolojik şiddet kullanması → suçun ağırlığı artar.

  • Failin pişmanlık göstermesi, intihardan vazgeçirme girişimi → lehe değerlendirme yapılabilir.


10. Sonuç

TCK m. 84, kişilerin yaşam hakkını korumayı hedefleyen önemli bir düzenlemedir. Toplumsal olarak özellikle genç bireylerin sosyal medya ve diğer platformlar üzerinden olumsuz yönlendirmelere maruz kalabileceği dikkate alındığında, intihara yönlendirme suçunun kapsamı giderek daha da önem kazanmaktadır. Yargı uygulamaları, failin mağdur üzerindeki etkisini, söz veya davranışlarının ağırlığını ve intihar ile fiil arasındaki nedenselliği titizlikle değerlendirmektedir.